Wat is het verschil tussen kruiden en specerijen?

Als je iemand vraagt: “Welke kruiden gebruik je graag?” dan bedoel ze misschien niet specifiek kruiden. In de volksmond worden specerijen vaak ook onder kruiden geschaard. Er is ook geen officiële defnitie, maar koks maken toch vaak een onderscheid tussen de twee. De meest voorkomende is dat alles dat een blad van een plant een kruid is en al het andere een specerij.

Specerijen kennen zeer uiteenlomende herkomsten: vruchten (chilipeper), zaden (komijn, koriander), wortels (kurkuma, gember), noten (nootmuskaat), boombladeren (laurier, kaffir), bloemknop (kruidnagel) bloemen (hibiscus, lavendel), bollen (knoflook), bessen (zwarte peper, jeneverbes), schors (kaneel) en zelfs stampers van de bloem (safraan). Soms wordt zout ook als specerij gezien.

Hoe kan ik m'n kruiden en specerijen het beste bewaren?

Eigenlijk kan je ze het beste niet bewaren, maar gewoon gebruiken ???? De smaak van kruiden en specerijen wordt bepaald door de etherische oliën die ze bevatten. Deze oliën zijn vrij vluchtig en onderhevig aan licht, zuurstof en temperatuur. Wij raden dan ook aan om je kruiden zoveel mogelijk hiervan te beschermen. Bewaar je kruiden dus het liefst niet vlakbij een raam waar de volle zon op staat, of vlak naast je fornuis. Maar ook weer niet zo ver in je keukenkastje dat je ze vergeet...

Hoe weet ik of m'n kruiden nog goed zijn?

Er staat misschien een houdbaarheidsdatum op je potje, maar gedroogde kruiden blijven in principe altijd goed. De smaak echter niet! Gebruik je kruiden bij voorkeur zo snel mogelijk. Open je potje, ruik eraan, kijk naar de kleur - geeft het weinig smaak af, ruik je weinig of ziet het er kleurloos of grijs uit? Dan is het waarschijnlijk tijd om ze te vervangen.

Wat moet ik doen met specerijen die nog niet gemalen zijn?

Wij geven de voorkeur aan het gebruik van hele specerijen. De etherische oliën die specerijen hun smaak geven, blijven het beste bewaard als ze in hun oorspronkelijk vorm zijn. Door ze vlak voor gebruik te malen krijg je dus de beste smaak. Er zijn verschillende manieren om je kruiden te malen. Je kunt bijvoorbeeld een vijzel gebruiken, een elektrisch koffiemolentje (niet te lang malen, want dan wordt het te heet) of een handmatige koffiemolen. Je kunt zelfs een oude pepermolen gebruiken voor sommige kruiden.

Voor sommige kruiden, zoals komijn en korianderzaad kan het handig zijn ze eerst even een minuutje kort droog te roosteren op halfhoog vuur in een pan met dikke bodem. Dit maakt het gemakkelijker om ze te malen. Laat het vooral niet aanbranden en stop met roosteren zodra ze geur beginnen af tegeven.

Ik ben bang om kruiden te gebruiken. Wat kan ik doen?

Als je (nog) niet zo bekend bent met het gebruik van kruiden en specerijen anders dan zout en peper, dan kunnen ze soms intimiderend overkomen. Maar dat hoeft helemaal niet. Hier zijn een paar tips om bekender te raken met kruiden en specerijen:

• Zoek van een gerecht meerdere recepten op. Kijk of je verschillen ziet in het gebruik van de kruiden en specerijen en experimenteer op basis van de verschillen.
• Probeer eens wat specerijen te vervangen in gerechten die je vaker maakt. Doe bijvoorbeeld eens een klein beetje paprikapoeder op je gebakken eitje, een snufje chipotlepoeder en gemalen komijn door je roergebakken spinazie of een beetje andaliman door je gin&tonic. Begin me een beetje, proef, en voeg evt. meer toe.
• En zoals gezegd: proef! Mensen vergeten dit nog wel eens, vooral als ze een recept volgen. Proef geregeld je gerecht - mist het iets? Voeg steeds een klein beetje toe en kijk wat het doet met de smaak.

Hoe kan ik het beste m’n specerijen roosteren?

Gebruik het liefst een pan met goede dikke bodem, zoals een gietijzeren (braad)pan. Laat deze warm worden op halfhoog vuur en voeg dan de specerijen toe. Rooster ze voor 1-2 minuten terwijl je ze lekker laat rondbewegen in de pan. Als je de aroma’s van de specerijen kunt ruiken, haal ze dan uit de pan.

Moet ik al m'n specerijen eerst roosteren?

Nee. Alleen ongemalen specerijen met een hoog oliegehalte, zoals komijn, koriander, kardamom en kruidnagel kunnen ervan profiteren. Maar het hoeft niet - er ontstaat een iets andere smaak, waar je misschien niet altijd op zit te wachten. En als je gerecht nog behoorlijk aan hitte wordt blootgesteld tijdens het koken, zoals het roosteren van bloemkool met specerijen in de oven, dan is het waarschijnlijk beter om ze niet van tevoren ook nog te roosteren.

Hoe kan ik specerijen het beste malen?

Het hangt van de specerij af, maar er zijn een aantal methodes. Sommige mensen geven de voorkeur aan de traditionele vijzel. Dit werkt goed voor bijvoorbeeld komijn en koriander (en als je wat spieren hebt). Je kunt ook een oude pepermolen gebruiken, of eentje die je ooit had gekocht bij de supermarkt. Wij gebruiken zelf vaak een koffiemolentje, zowel handmatige als elektrische. Als je een elektrische gebruikt, maal dan niet te lang, want dat verhit ‘t te veel en dan gaat de smaak verloren. En besef je dat je ‘t daarna waarschijnlijk nooit meer voor koffie kunt gebruiken (tenzij je van koffie met bijvoorbeeld kruidnagel houdt).